tradycyjne rzemiosla Irlandii cz2 / traditional Irish crafts part2

czesc 1 poswiecona welnie, wyszywaniu i takim tam robotkom TUTAJ

czesc 2 poswiecona kamieniom

jest to wolne tlumaczenie wlasne ksiazki ksiazki autorstwa Davida Shaw-Smith'a "Traditional Crafts of Ireland) za pomylki przepraszam i prosze mnie o nich uswiadamiac

W Irlandii tradycja pracy z kamieniem zaczyna sie od czasow neolitycznych, kiedy to pierwsi farmerzy zaznaczali swoje pola i budowali domy. W czasach najlepszej prosperity tej dziedziny rzemieslnikow dzielono na:
 tych ktorzy cieli kamien (stonecutters) i dzielili wielkie bryly na mniejsze
rzezbiarzy-grawerow (stonecarvers)
tych ktorzy polerowali (stone-polishers)
robotnikow.

Jedynie syn tego, ktorey cial kamien mial prawo wejsc w ten fach. Z kolei rzezbiarzem mogl zostac kazdy. Przy czym tnacy kamien mogli wykonywac niektore zadania rzezbiarzy, a rzezbiarze nie mogli tnac kamieni.

Gildia kamieniarzy w Irlandii ma swoje poczatki w 1410r. W czasach wspoolczesnych sztuka kamienia byla odswiezona przez Anglikow, ktorzy przybyli tu by budowac setki nowych kosciolow po Emancypacji Katolikow w 1829r. Przybycie kamieniarzy z Brytanii (Brittany) zostawilo slad w sztuce nagrobkowej. Uzywali oni wysoce dekoracyjnych motywow. Prawie wszystkie motywy sa geometrzyczne: kola, spirale, trojkaty, romby oraz herring-bones (rybie szkielety)

Wszystkie megalityczne dolmeny pokazuja jak bieglymi byli fachowcami. DO tej pory zachowalo sie w Irlandii 150 dolmenow. Dolmen Browne's HIll w Carlow wazy ok. 100 ton. Do tej pory budzi podziw i pytania jak owczesni je zbudowali.

Wraz z przybyciem chrzescijanstwa na Wyspe (sw Patryk) styl rzezbiarski ulegl zmianie. Wszystkim a na pewno wiekszosci znane sa irlandzkie krzyze cmentarne

fota moja

Pojawily sie one ok IX-Xw

Najezdzajacy Irlandie Wikingowie (biegli w drewnie, kosci, metalu i skorze) byli daleko w tyle jesli chodzi o kamien, dlatego ich wplyw (jesli w ogole jakis) na sztuke kamierska byl znikomy.

Z kolei Normadowie (?) (oryg. Normans) wniesli wiele zmian. W 1200AD zaczeli budowac kamienne zamki. Najwiekszy nadal stoi stoi, jest nim HUgh deLacy's w Trim, co. Meath.

W XVIIIw zaczeto uzywac cegiel w budownictwie, ale kamieniarze nadal znajdowali zatrudnienie np. przy budowie domow gregorianskich. W tym samym czasie pojawily sie nowe trendy w sztuce nagrobkowej. Zaczely sie pojawiac rzymskie liternictwo i motywy dekoracyjne.

Kamieniarze jako grupa rzemieslnicza zawsze trzymali sie blisko kamieniolomow. Na terenie granitowym hrabstwa Dublin w miejscowosciach Bonnacoille, Glencullen, Ballybrach i Ballyedmonduff znaczna wiekszosc domostw nalezy do rodzin kamieniarskich (nazwiska Murphy, Walsh, Ryan, Roes, O'Neill, Cannon, Doyle)

Dzisiaj jest zapotrzebowaniee na nagrobki, kominki, luki nad drzwiami, gzymsy. Przez banki i urzedy zamawiane sa marmurowe blaty.
Kamieniarstwo ma sie dobrze, gorzej z tradycja.W kamieniolomach zaczeto uzywac power tools (nie znam polskiej nazwy) i pil diamentowych. Praca tam nadal jest bardzo ciezka i mimo wielkiej poprawy warunkow pracy, mlodzi ludzie nie chca podazac sladami przodkow.

tu murek ze znanej juz niektorym perfumerii i ogrodu zielarskiego w Burren co. Clare

fota moja

fota z ksiazki autorstwa Davida Shaw-Smith'a

Rozne rodzaje murkow i scian

od gory:

1.Granitowa sciana blisko Glencullen co. Dublin.Hrabstwo Dublin jest bogate wlasnie w granit

2. sciana Fedin na wyspach Aran (jedna z 3 wysp zwana Inis Meain) jest to sciana z wapienia (limestone) budowana na pastwiskach majaca zapobiegac przeskakiwaniu owiec z jednego pola na drugie

3. sciana jaka mozecie zobaczyc na klifach Moheru (Cliffs of Moher, co. Clare) ciete kamienie zwane flagami

4. wygladzone woda czerwone piaskowce w scianie w poblizu Ballydavid, Dingle, Co. Kerry Taka sciane bardzo ciezko zbudowac ze wzgledu na ksztalt kamieni.

O ile mnie pamiec nie myli to nigdy niee widzialam w tradycyjnie budowanych murkach/scianach zaprawy murarskiej. W ogole uwielbiam te ichnie murki.

na zdjeciu Patrick Gleesoon i Patrick O'Sullivan kladacy dach w domu w Bunratty co. Clare

 Sa dwa rodzaje dachow z kamiennych plyt.

Liscannor stone slate- o gladkiej powierzchni 

i Moher slate- barwy blekitnej ze sladami soli morskiej

W plytach robi sie dwie do czterech dziur uzywajac recznego dziurkacza a potem przybija sie gwozdziami do drewnianych belek w dachu. Taki dach wytrzyma wieki bez konserwacji i napraw.

Patrick Gabriel Murphy podzcas budowy ogrodzenia swojego pola na linii brzegowej Lough Corrib.

fota z ksiazki