Powstanie Wielkanocne w Irlandii 1916 / Eastrn Rising in Ireland

Powstanie Wielkanocne (irl: Éirí Amach na Cásca), bylo zrywem podczas Wielkiego TYgodnia od poniedzialku 24 do 30 kwietnia 1916r. kierowanym przez irlandzkich republikanow w celu zakonczenia brytyjskiej okupacji i ustanowieni Republiki Irlandii. Bylo to najbardziej znaczace powstanie od czasu rebelii z 1798r. Rada wojskowa z Irlandzkiego Bractwa Republikanow zajela sie organizacja, czlonkowie Irlandzkich Ochotnikow dowodzeni przez nauczyciela Patricka Pearse polaczyli sily z mala Armia Irlandzkich Obywateli na czele z Jamesem Connolly i 200 czlonkami Cumann na mBan. Powstanie mialo miejsce w Dublinie, ale zanotowano mniejsze zrywy na terenie calej Irlandii.

Powstanie stlamszono po siedmiu dniach walk a dowodcy zostali straceni

Irlandzkie Bractwo Republikanow (ang IRB) spotkalo sie 5 wrzesnia 1914, dzien po tym jak Zjednoczone Krolestwo wydalo wojne Niemcom, po to aby uzgodnic plan dzialania. A plan byl prosty: zaczac powstanie przed koncem wojny i zobaczyc na jaka pomoc w walce a Anglikami moga liczyc ze strony niemieckiej. Odpowiedzialni za plany byli: Tom Clarke, Sean MacDermott, Patrick Pearse, Joseph Plunkett, Thomas MacDonagh, Eamonn Ceannt, Eoin MacNeill, Denis MacCullough. w kwietniu 1915 Plunkett wybral sie do Niemiec i przylaczyl sie do Rogera Casement ( ktory wczesniej w Waszyngtonie rzmawil z niememickim ambasadorem hrabia von Bernstorffem o rekrutacji irlandzkich jencow do sil niemieckich. Plunkett i Casement zaplanowali ladowanie sil niemiickich na zachodnim wybrzezu Irlandii i dolaczenie ich do powstancow w Dublinie w celu zabezpieczenia linii rzeki Shannon.

James Connolly dowodzca Irlandzkiej Armii Obywatelskiej (ICA) chcial zaczac powstanie sam, pozostali przekonali go jedak aby poczekal do Wielkiejnocy nastepnego roku. Niemcy zaoferowli malenka pomoc. Casement rozczarowany znikomym wsparciem wrocil do Irlandii na pokladzie niemieickiego U-boota i zostal schwytany w Banna Strand w Zatoce Tralee. Niemiecki statek Aud z ladunkiem broni przebrany za norweski kuter zostal zatrzymany przez Brytyjska Marynarke Wojenna.

Armia Ochotnikow zaczela powstanie w poniedzialek 24 kwietnia. Podzielili sie na 4 bataliony, w poludnie
 maly oddzial zaatakowal Magazine Fort, rozbrojono straznikow i rozmieszczono ladunki wybuchowe. Wybuch mial dac wszystkim znac ze powstanie sie zaczelo. Niestety wybuch byl zbyt cichy. Sean Connolly przemaszerowal ulica O'Conell, chwile pozniej zawisly dwie flagi, trojkolorowa flaga irlandii z jednej strony ulicy a zielona flaga z napisem Republika Irlandii na drugiej stronie, potem Pearse odczytal "Postanie Republiki"-Proclamation of Republic.

General Maxwell sugerowal aresztowanie wszystkich Sinn Feiners (szin fejners) opwszechnie podejrzewano ze to wlasnie czlonkowie tej partii sa odpowiedzialn za orgnaizacje powstania. 3 i 12 maja dokonano egzekucji  pietnastu czlonkow powstania w tym rannego Connolly (Connolly byl powaznie ranny wiec podczas egzekucji przywiazano go do krzesla).

Egzekucji uniknal Eamonn de Valera dowodca 3 batalionu.

Jak na ironie powstancy zdobyli wiecej poparcia ludnosci po powstaniu i egzekucjach niz podczas zrywu